پودر کربنات سدیم

توضیحات

کربنات سدیم، نمک دو سدیمی از اسید کربنیک با املاح قلیایی است. سدیم کربنات (Na۲CO۳) به عنوان یک ترکیب معدنی و جامد سفید رنگ، محلول در آب می باشد.

این ترکیب به عنوان باز نسبتا قوی و یکی از مهم ترین مواد شیمیایی به خصوص در صنعت شیشه سازی می باشد.

کربنات سدیم شامل دو نوع می شود که هر کدام کاربرد خاصی دارند.

این ماده در گذشته از خاکستر گیاهی که در خاک های غنی از سدیم رشد می کردند، استخراج می شده است.

دلیل نامگذاری کربنات سدیم با عنوان خاکستر سودا نیز به همین علت بوده است.

امروزه سدیم کربنات به روش صنعتی از واکنش آهک هیدراته (کلسیم کربنات) با نمک سدیم کلرید طی فرایند سولوی (Solvay) یا فرآیند آمونیاک-سودا سنتز می شود.

یکی از مهم ترین کاربردهای کربنات سدیم در صنعت شیشه سازی می باشد.

به این صورت که با حرارت دادن این ماده در دماهای بسیار زیاد و سپس ترکیب کردن با ماسه و در ادامه سرد کردن آن، شیشه به دست می آید.

نام تجاری کربنات سدیم

سودا اش یا خاکستر سودا نام تجاری سدیم کربنات می باشد. این ماده در جامعه با اسامی دیگری مثل کربنات دو سود، کریستال سودا، دی سدیم کربنات، نمک کربنیک اسید دی سدیم و سودای شست و شوی نیز شناخته می شود.

انواع سدیم کربنات

• سدیم کربنات سبک
• سدیم کربنات سنگین
• سدیم کربنات متوسط

مقایسه سدیم کربنات و بی کربنات سدیم (جوش شیرین)

• فرمول سدیم کربنات Na۲CO۳ و فرمول سدیم بی کربنات NaHCO۳ است.
• آزاد کردن Na مثبت و کربنات منفی آزاد هنگام حل شدن در آب
• جزء ترکیبات یونی هستند.
• هر دو ماده به صورت پودر سفید جامد هستند.
• سدیم کربنات بیشتر در تولید شیشه و مواد شیمیایی کاربرد دارد حال آن که سدیم بی کربنات بیشتر در آشپزی، تمیزکاری و غیره کاربرد دارد.

کاربرد سدیم کربنات

به طور کلی کربنات سدیم کاربرد های زیادی دارد که در زیر به برخی از این موارد اشاره می کنیم:

• یکی از مهم ترین آن ساخت و تولید شیشه و مواد شیمیایی مانند ساخت شیشه اتومبیل، در و پنجره، آینه، لامپ، بطری نوشیدنی و ظرف های آزمایشگاهی است. از مزیت های آن در صنعت شیشه سازی می توان به کاهش درجه حرارت شیشه، جلوگیری از ترک شیشه و جلوگیری از اتلاف زمان و انرژی اشاره کرد.
• سودا اش یک ماده کلیدی و مهم برای تولید صابون، ساخت کاغذ، فرآیند تولید سودا، تولید پارچه، سفید کردن کاغذ (رنگ زدایی کاغذ) و صنایع پتروشیمی (تصفیه نفت خام) است.
• حدود ۵۰ درصد کل محصولات سدیم کربنات در تولید شیشه و ۱۸ درصد در تولید سایر مواد شیمیایی به کار می روند. همچنین ۱۰ درصد کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها می باشد که شامل تولید صابون و موادی همچون مایعات ظرفشویی، پودر های لباسشویی، لکه برها، شیشه پاک کن، سفید کننده ها، دترجنت ها و شامپو ها می باشد.
• به این ماده، سودای شست و شو نیز می گویند که از آن برای تولید NaHS۳ به روش سولفیت، جداسازی لیگنین از سلولز استفاده می شود. این فرایند به منظور زدودن دی اکسید گوگرد گازهای خروجی از دودکش در نیروگاه ها کاربرد دارد.
• این ماده می تواند به حذف و پاک کردن الکل و گریس از سطح پارچه، کمک کند و اسید های داخل محلول را خنثی می کند. همچنین می توان در اتصال رنگ به پارچه نیز از آن استفاده کرد.
• خاکستر سودا نیز می تواند برای افزایش خاصیت قلیایی آب در استخر های شنا استفاده شود، سدیم کربنات در واقع کمک می کند تا pH متعادل آب استخر تامین شود. (آب سخت حاوی یون هایی کلسیم و منیزیم بوده، از سدیم کربنات سبک جهت نرم کردن آب استفاده می شود.)
• در عکاسی برای فرآیند چاپ عکس و تنظیم کننده pH به منظور حفظ شرایط قلیایی پایدار نیز از سدیم کربنات استفاده می شود.
• سودا اش برای مصارف خانگی به عنوان پودر شست و شو نیز کاربرد دارد. علاوه بر مواد غذایی و محصولات آرایشی، در برنامه های کاربردی عمده در مواد شیمیایی و کشاورزی مانند کود استفاده می شود.
• سودا اش به عنوان افزودنی در مخزن های شهری برای خنثی کردن اثر اسیدی و کلر استفاده می شود.
• جهت تیتراسیون اسید و باز
• خاکستر سودا در تولید بی کربنات سدیم، بوراکس و بی سولفیت سدیم به کار برده می شود.
• در پاک سازی آب و هوا بسیار موثر است.
• کربنات سدیم در آتش خاموش کننده ها نیز بسیار کاربرد دارد.
• در فرآیند تولید پنبه برای خنثی کردن سولفوریک اسید. از خاکستر سودا استفاده می شود.
• کربنات سدیم تنظیم کننده اسیدیته است
• استفاده به عنوان یک رسانای خوب در فرایند الکترولیز
• سدیم کربنات ضد رسوب است.
• سودا اش در آجرپزی به شکل ماده رطوبت کننده
• سدیم کربنات به صورت سدیم کربنات مایع، کربنات سدیم خوراکی و همچنین قرص کربنات سدیم نیز موجود است البته نوع پودری آن برای کاربری های صنعتی ارائه می شود.
• بهبود بافت رشته های نودل و ماکارونی و تولید پودر شربت: به عنوان افزودنی غذا و پخت و پز برای مثال استفاده در ترکیب کیک به جای آب لیمو و عامل برشتگی بیشتر می باشد.
• کربنات سدیم خوراکی در صنعت بستنی سازی (احساس خنکی ناشی از واکنش گرماگیر بین کربنات سدیم موجود در بستنی و اسید ضعیف بزاق دهان و درنهایت تولید CO۲ می باشد.)
• استفاده در بسیاری از فرایندهای شیمیایی به عنوان جایگزین سدیم هیدروکسید ( NaOH) زیرا نسبت به آن ارزان تر بوده و حمل و نقل آن ایمن تر می باشد.
• در صنعت رنگرزی تحت عنوان فعال کننده خاکستر یا تثبیت کننده خاکستر سودا و به منظور ایجاد پیوند شیمیایی مناسب رنگ با الیاف سلولزی
• در فرایند شناورسازی کف یا فلوتاسیون به عنوان ترکیب نرم کننده
• در صنعت ریخته گری به عنوان عامل پیوند
• در صنعت خمیر دندان سازی به عنوان عامل کف کننده و تمیز کننده و افزایش دهنده PH موقت دهان
• در صنعت دباغی
• کربنات سدیم در نساجی هم کاربرد دارد.
• ساخت و تولید مواد شیمیایی مانند ( سدیم سیلیکات، آلومینات سدیم، سدیم تری پلی فسفات و غیره)
• پزشکی (ورق دیابت)
• صنایع دارویی
• دامپزشکی
• تولید ظروف عایق فایبر گلاس
• در فرآیند حذف گوشت از استخوان
• استاندار اولیه واکنش تیتراسیون
• فرایند حذف گوگرد
• مواد سیلیکونی
• ساختمان سازی
• خودروسازی
• به عنوان الکترولیت
• ساخت انواع قالب ها و ظروف بسته بندی
• تجهیزات اطفای حریق
• سنتز های شیمیایی
• باطری سازی
• سرامیک سازی
• کاتالیست
• مزیت سدیم کربنات
• مناسب جهت استفاده به جای سدیم هیدروکسید
• خورندگی کم
• بدون بو
• جاذب رطوبت
• پایدار کننده
• قیمت مناسب